Wyobraź sobie siebie w kinie. Obraz, który widzisz na ekranie nie pochodzi bezpośrednio z samego ekranu, ale został rzucony na niego za pomocą projektora. Ekran nie odpowiada za jakość filmu. To projektor jest tutaj głównym rozgrywającym. Łacińskie “proiacere”, to inaczej “wyrzucanie przed siebie “.

Projekcja może zachodzić wtedy, gdy swoje nierozpoznane i nieuświadomione uczucia przypisujesz innym ludziom lub otoczeniu , by nie musieć się z nimi identyfikować. Jeśli dany aspekt Twojej osoby nie pasuje do tego jak odbierasz siebie, możesz wyprojektować go na zewnątrz.

Przykładem może być osoba, która przypisuje swojemu partnerowi gniew, jednocześnie samemu nie zauważając swojego gniewu. Każda emocja, wrażenie, czy uczucie zbyt ciężkie do doświadczenia, może podlegać projekcji. Może być to agresja, zazdrość, wściekłość, niechęć, ale może tak samo dotyczyć miłości, czy pożądania. 

Ślad projekcji czasem można uchwycić w języku, którego używamy. Stosując ją, zapominamy o sobie. Znika komunikat “ja” i zaczynamy przerzucać odpowiedzialność za nasz stan na inne osoby lub rzeczy. “Warszawski traffic mnie dobija”, “praca mnie wypala”, “ten zapach mnie denerwuje”. W pewnien sposób takie przedstawienie problemu zwalnia z kontaktu ze swoimi przeżyciami. Są pewne plusy takiego postępowania –  zmniejsza się cierpienie i frustrację. Uznanie, że traffic, zapach lub inna osoba odpowiada za nasz gniew, pozwala nie kontaktować się z emocjami, które w danym momencie mogą być za ciężkie. Nie chodzi tu o deprecjonowanie zdania “traffic mnie dobija” czy “praca mnie wypala”, ale raczej zauważenie jaka emocja jest pod spodem. Czy jest to smutek, gniew, rozczarowanie sobą? Od uświadomienia sobie emocji jest łatwiej przejść do zajęcia się nimi. Stoi to w opozycji do projekcji, która pozwala na życie w ciągłej ułudzie.

Małe ćwiczenie

Możesz rozważyć zrobienie go wraz z partnerem/ partnerką, ale jeśli w danej chwili nie masz takiej możliwości, możesz zrobić to sama/ samemu. Weź kartkę papieru i napisz na górze imię osoby, którą podziwiasz za jej właściwości i cechy. Może to być postać rzeczywista lub fikcyjna. Teraz zacznij wypisywać te cechy, za które podziwiasz tę osobę, najlepiej bez przerw i za jednym “posiedzeniem”.  Potem zwróć się do swojej bliskiej Ci osoby i utrzymując kontakt wzrokowy oraz będąc świadomym swojego oddechu, zacznij czytać te właściwości dodając zdanie “Jestem…”. Zauważ co się z Tobą dzieje, gdy czytasz niektóre z tych komunikatów zaczynających się od “jestem”. Czy zmienia Ci się oddech, co doświadczasz w ciele, czy niektóre z tych zdań Cię przyciągają, a inne chciałabyś/ chciałbyś ominąć? Jeśli robiłeś to ćwiczenie z drugą osobą, możesz ja zapytać, czy widzi, doświadcza u Ciebie tych cech. <na podstawie Gestalt Therapy, (100 Key Points), Dave Mann, 2010>

Bibliografia

Chu V. (1994/ wyd. org. 1971) Psychoterapia Gestalt, Warszawa: Kanon.
Sills Ch., Fish S., Lapworth P. (1999) Pomoc psychologiczna w ujęciu Gestalt, Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP
Gestalt Therapy, (100 Key Points), Dave Mann, 2010
Introjekcja -mechanizmy unikania kontaktu w psychoterapii Gestalt (cz.1)
Defleksja -mechanizmy unikania kontaktu w psychoterapii Gestalt (cz.2)
Retrofleksja  -mechanizmy unikania kontaktu w psychoterapii Gestalt (cz.3)